8 Mayıs 2015 Cuma

Çocuklarda Olumsuz Duygular, Korkular, Endişeler veya Travma'da Kullanılan İmgeleme Teknikleri



(Bu teknikler 12 yaşına kadar olan çocuklar için uygundur, kullanılan dil yaşa ve çocuğa göre değiştirilebilir)

Beyin imgelerle çalışır, bizi korkutan veya endişelendiren şeylerin gerçeklerle ilişkisi bizim onu hayal edebildiğimiz kadardır. Bir limon hayal ettiğinizde ağzınız sulanıyorsa eğer bunun nedeni beynin gerçeklerle değil imgelerle çalışmasıdır.Beyinde gerçekler ve hayaller için ayrı ayrı çalışan hücreler yoktur.Bu yüzden olumlu düşünün diyoruz,çünkü olumlu düşünce, olumlu imgeler ve olumlu beklentiler sizin gerçekte olup bitene verdiğiniz tepkiyi belirler. Çocuklarda tıpkı yetişkinler gibi olumlu içsel kaynak yaratan imgeleri kullanarak yaşadıkları ile başederler.Yüzyıllardır masal ve öyküler bunun için kullanılmıştır. Aşağıda paylaştığım teknikler masal ve öykülerin içine yerleştirilebilir veya çocuklarla birebir uygulanarak kullanılabilir.

GÜVENLİ YER; “Şimdi kendini çok güvende hissedeceğin bir yer hayal etmeni istiyorum.Bu öyle bir yer olsun ki, orada kimse seni üzemez, korkutamaz, orada hiçbirşey sana zarar veremez! Bu yer gerçek ya da hayali olabilir. Annenin kucağı, odanda yatağın ya da senin yarattığın bir yer, oraya istediğin herşeyi ekleyebilirsin, kendini güvende hissetmeni sağlayacak herşey olsun ; oyuncaklar, sihirli silahlar, araçlar ya da kendini yanında güvende hissettiğin insanlar, hatta sihirli kahramanlar!” (Bu noktada hayal etmesine yardımcı olmak ve odaklanmasını sağlamak için çocuğu sorularla yönlendirin; “Nasıl bir yer? Etrafta neler var? Orada olmak nasıl bir duygu, kendini nasıl hissettiğine bir bak...”gibi. Şimdi bu yeri sana her zaman hatırlatacak bir sözcük seç, bu senin şifren olsun, ne zaman güvende hissetmeye ihtiyacın olursa o sihirli şifreni söylemen yeterli olacak.”.(Tekrar tekrar içinden söylesin.) Güvenli yerin ayrıntılı resmini çizip başucuna asabilir.Ona orayı hatırlatan minik bir objeyi (renkli bir taş, kolye ya da minik bir oyuncak gibi) yanında taşımasını önerebilirsiniz. Bu teknik,herhangi bir travmaya maruz kalmış, incinmiş, kırılmış, korkmuş çocuklar için her zaman en önce kullanılacak oldukça etkili ve iyileştirici tekniklerden birisidir.

SANDIK; “Zihninde (veya aklında deyin, herzaman için sözcükleri çocuğun anlayabileceği şekilde yaşına göre değiştirin.) bir sandık hayal et, bu senin sihirli sandığın, istediğin herhangi bir malzemeden yapılmış olabilir, ağaç, kırılmaz cam ya da çelik, senden biraz uzakta önünde duruyor, şimdi onun yanına git, üzerinde bir örtü var, onu kaldır , kilidini aç, kapağını kaldır......Artık sandığın seni rahatsız eden yada korkutan herşeyi almak için hazır, içine korktuğun her şeyi koyabilirsin... Koymak istediğin her şeyi koyduktan sonra kapağı kapat. Sandığı kilitle. Örtüsünü ört. Şimdi bu sandığı senden çok uzak bir yere gömebilir, hatta uzaya bile gönderebilirsin. Korkuların şimdi senden uzakta işte!”

SİHİRLİ ODA; “ Zihninde bir oda hayal etmeni istiyorum..Bu odanın içinde senin seçeceğin özel bir yerde, bir çok farklı renk ve büyüklükte cam kavanozların bulunduğu raflı bir dolap olsun. Bugünden başlayarak seni üzen, sıkan, kaygılandıran yada canını sıkan herşeyi bu cam kavanozlara koyabilirsin. Bu dolaba istediğin kadar kavanoz ekleyebilirsin.Kapakları tam istediğin gibi sıkıca kapansın. Zaman zaman kavanozlarını kontrol et, seni eskiden üzmüş yada sıkmış bir durumun belli bir zaman geçince artık seni hiç rahatsız etmediğini farkedebilirsin. Neden biliyor musun, çünkü yeterince büyüdüğümüzde güçleniriz, nasıl ayaklarımız büyüdüğünde ayakkabılarımızı değiştiriyorsak, aklımızda büyür ve o zaman eskiden bizi korkutan (yada üzen, sıkan şeylerden) rahatsız olmayız. Kavanozların yetmezse her zaman yeni bir cam kavanoz alabilirsin.Şimdi ışığı kapatıp odadan çıkarken, odanın kapısını kilitlemeyi unutma!”

KORKUYU KORKUTMA; “Hadi şimdi korkularımızı korkutalım. Bööööööö...”(Aniden birinin karşısına çıkmışta onu korkutmak istiyormuş gibi abartılı hareketler yapın.6 yaşa kadar olan çocuklar için uygundur.Ama her daim çocuk kalanlar için her yaşta uygundur:))

SİHİRLİ KAHRAMAN; “Hayalinde bir kahraman canlandırmanı istiyorum.Bu senin kahramanın olsun, seni her zaman koruyacak bir kahraman, seni tam istediğin gibi koruyacak şekilde gereksinim duyduğun tüm güçlere sahip, mesela uçabilir, sihirli silahları, bilgisayarı istediğin her türlü aracı olabilir, sen ne istersen… haydi onun bir resmini çiz bana ."Resmi çizerken bir yandan konuşturup anlattırın.Bitirince “tam istediğin gibi oldu mu?" diye sorun, gerekirse eklemeler yaptırın. Bitince; şimdi bedeninde bir yer seçelim, bu kahramanı oraya yerleştirelim ki, ne zaman ihtiyaç duyarsan orada olsun." Bu aşamada güvenli yer uygulamasında olduğu gibi yine bir şifre sözcük kullanabilir ya da elini bedeninde bir yere, örneğin midesine koyarak ya da elini bir yumruk yaparak ihtiyaç duyduğu zamanlarda kahramanını yanına çağırabilir.

SİHİRLİ İKSİR; Bazen hastalandığında sana bir şurup veriyoruz ve sen iyi oluyorsun.Çünkü senin içinde kendi kendini iyileştirebilen bir güç var, bu herkeste vardır ve o şurup o gücü harekete geçiriyor. Şimdi sana bunu kendi kendini iyileştirmek için aklında (hayalinde) nasıl kullanacağını öğreteceğim.Önce aklında içinde sihirli bir içecek olan sihirli bir iksir şisesi hayal etmeni istiyorum, şekli, rengi tam senin istediğin gibi.Neye ihtiyacın olursa sana o gücü verecek bir iksir bu, seni koruyabilir, korktuğun bir şey varsa seni görünmez yapabilir, etrafında seni koruyan bir kalkan yaratabilir ya da güçlendirebilir.” Mesela hayvanlardan korkuyorsa “senin etrafında kalkan oluşturur”, akran zorbalığından rahatsızsa “sana vurmak isteyenlerden seni koruyor” öfke problemi varsa, “ çok kızdığımızda içimizde bir ateş olur, yangın çıkmasın diye bu iksir o ateşi söndürüyor, bizi rahatlatıyor, hastaysa “içimizde acıyan yerlerimizi iyileştiriyor” gibi örneklerle yönlendirebilirsiniz.”Bu iksir tam istediğin gibi olunca onu iç bakalım , hadi!”diyerek devam edin.Bitirirken neler hissettiğini konuşarak içselleştirmesine yardımcı olun.

İÇSEL REHBER;( Pozitif Psikolojiye göre her birey doğuştan mükemmel bilgiye (yüksek ben)sahiptir ve kollektif bilinçaltı yoluyla her bilgiye erişebilir.)Çocuklar zaman zaman tıpkı yetişkinler gibi içsel rehberleri ile bağlantıya geçerek herhangi bir durumda yardım alabilirler.Yine hayalinde bu sefer ona ihtiyaç duyduğu her zaman yardımcı olacak iki rehber canlandırması için yardımcı olun,önce güvenli yerine gidip sonra rehberlerini yaratabilir.Biri kadın diğeri erkek olsun,mitolojik bir karakter (Merlin, Kibele veya benzeri bir kimlik…) ya da onun istediği birileri, onlara kendini hayalinde tanıştırsın, “ne zaman ihtiyacın olursa bir sorun olursa onları çağırabilir ve yardım isteyebilirsin.” diyerek yönlendirin.
Sevgiyle hep...alıntıdır Temmuz 2011 İzmir - Psikolog Gülgün Sharafat
Kaynak için kullanabileceğiniz bazı kitaplar
- Silva Zihin kontrol metodu-Jose Silva Alfa yayınevi
- Yaratıcı İmgeleme Shakti Gawain
- Düşücenin İyileştirici Gücü Dr.Gerald Epstein

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder